เฮ็กซาน (Hexane) เป็นสารประกอบอินทรีย์ประเภทแอลเคน มีสูตรเคมี C6H14 ลักษณะเป็นของเหลวไม่มีสีใส กลิ่นคล้ายเบนซินเล็กน้อย และมีจุดเดือดค่อนข้างต่ำอยู่ที่ 68.7 °C
เฮ็กซานจัดเป็นสารละลายที่นิยมใช้ในอุตสาหกรรมมากมาย เนื่องจากสมบัติการละลายที่ดีเยี่ยมโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับไขมันและน้ำมัน นอกจากนี้ยังมีความเสถียรค่อนข้างสูง และสามารถใช้งานได้ในช่วงอุณหภูมิที่กว้าง
คุณสมบัติของเฮ็กซาน:
คุณสมบัติ | ค่า |
---|---|
โครงสร้างโมเลกุล | C6H14 |
รูปแบบ | ของเหลว |
สี | ไม่มีสี |
กลิ่น | กลิ่นคล้ายเบนซิน |
จุดเดือด | 68.7 °C |
จุดหลอมเหลว | -95.3 °C |
ความหนาแน่น | 0.659 g/mL (20 °C) |
การใช้งานเฮ็กซาน:
-
ตัวทำละลายในอุตสาหกรรม: เฮ็กซานถูกนำมาใช้เป็นตัวทำละลายในการสกัดไขมันและน้ำมันจากพืชและเมล็ด เช่น ในการผลิตน้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันปาล์ม และน้ำมันดอกทานตะวัน
-
การผลิตยางสังเคราะห์: เฮ็กซานใช้ในการผลิตยางสังเคราะห์ โดยใช้เป็นตัวทำละลายในการกระบวนการโพลีเมอไรเซชัน
-
การทำความสะอาดและขจัดคราบ: เฮ็กซานสามารถใช้ทำความสะอาดชิ้นส่วนเครื่องจักรและอุปกรณ์ที่ถูกปกคลุมด้วยไขมันหรือน้ำมัน
-
สารละลายสำหรับสีและหมึกพิมพ์: เฮ็กซานช่วยในการปรับความหนืดของสีและหมึกพิมพ์
การผลิตเฮ็กซาน:
เฮ็กซานสามารถผลิตได้จากกระบวนการกลั่นน้ำมันดิบ โดยส่วนใหญ่จะได้มาจากการแยกส่วนประกอบของน้ำมันดิบที่มีจุดเดือดใกล้เคียงกัน
นอกจากนี้ยังสามารถผลิตเฮ็กซานได้จากกระบวนการรีฟอร์มมิ่ง (Reforming) ของไฮโดรคาร์บอนอื่น ๆ
ข้อควรระวัง:
แม้ว่าเฮ็กซานจะมีประโยชน์มากมายในอุตสาหกรรม แต่ก็มีความเป็นพิษต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ดังนั้นการจัดการและใช้เฮ็กซานจำเป็นต้องมีมาตรการความปลอดภัยที่เข้มงวด
- เฮ็กซานสามารถระเหยง่าย จึงควรหลีกเลี่ยงการสูดดมไอน้ำ
- การสัมผัสกับผิวหนังอาจทำให้เกิดระคายเคือง
- เฮ็กซานเป็นสารไวไฟ ควรเก็บไว้ห่างจากเปลวไฟ
อนาคตของเฮ็กซาน:
ในอนาคต การวิจัยและพัฒนาเพื่อสร้างกระบวนการผลิตเฮ็กซานที่ยั่งยืนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้น
เทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น กระบวนการไบโอรีไฟเนอรี่ (Biorefinery) อาจนำไปสู่การผลิตเฮ็กซานจากวัสดุชีวภาพ เช่น แกลบ หรือกากของพืชผลทางการเกษตร
สิ่งนี้จะช่วยลดความ依赖ต่อน้ำมันดิบและทำให้กระบวนการผลิตเฮ็กซานเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น